NIE TO NIEBO\4.03 ‒ 2.07.2023
PROGRAM TOWARZYSZĄCYNIE TO NIEBO • DLA SZKÓŁKUP BILET przedprzewodnik
Centrum kosmosu w Poznaniu? Czemu nie. Zapraszamy do Centrum Kultury ZAMEK na poznańską opowieść o kosmicznych historiach w zasięgu podróży – nie statkiem kosmicznym, ale rowerem czy na piechotę. Pierwszym celem Waszej wyprawy niech będzie wystawa „Nie to niebo”. Można ją zwiedzać do 2 lipca 2023 roku. To inspirujący wstęp do świata odkryć i nauki. Przygotowaliśmy dla Was różnorodne formy zwiedzania, wykłady, spotkania autorskie, seanse filmowe, warsztaty i lekcje dla szkół, które pomogą Wam lepiej zrozumieć tajemnice nieba.
I Ty możesz zostać naukowczynią / naukowcem!
Chcielibyśmy zainspirować Was do odkrywania kosmosu i jego tajemnic. Sprawić, by na chwilę pojawił się na wyciagnięcie ręki. Podzielić się z Wami wiedzą, prezentując dokonania z obszaru nauki i techniki opracowane we współpracy z poznańskimi i wielkopolskimi instytucjami naukowymi, które na co dzień skupione są wokół kosmicznej tematyki. Ta wystawa jest jak drogowskaz, który mamy nadzieję pokieruje Was w pełne nieziemskich historii rejony Poznania i okolic. Kuratorką wystawy jest Justyna Olszewska z Instytutu Obserwatorium Astronomiczne Wydziału Fizyki UAM w Poznaniu.
„Nie to niebo” – czyli które?
W niebo spoglądają wszyscy marzyciele i pragmatycy, amatorzy i naukowcy. I choć każdy dostrzega w nim coś innego, pozostaje ono wciąż tym samym niebem. Niebo – to nic innego jak błękitny kolor warstwy atmosfery, ponad którą rozciąga się pustka międzyplanetarna. Zaledwie 100 km ponad powierzchnią Ziemi przebiega umowna granica między ziemską atmosferą a przestrzenią kosmiczną, której obszar wykracza daleko poza naszą wyobraźnię. Tytuł wystawy – przewrotnie – nawiązując do specyfiki badań astronomicznych, które wymagają precyzyjnych obliczeń, został zaczerpnięty z opisu kliszy, przedstawiającej inny wycinek nieba niż wskazywała informacja. To także podkreślenie faktu, że choć o obserwacjach i badaniach astronomicznych w naszym mieście na co dzień niewiele słychać, aby sięgnąć gwiazd nie trzeba tym razem patrzeć w górę a wystarczy uważnie rozejrzeć się dookoła. Poznań i okolice mają w sobie mnóstwo kosmicznych tajemnic.
Odwiedź nasze naukowe centrum i odkrywaj!
Już po przekroczeniu progu Sali Wystaw przekonacie się, że znaleźliście/ znalazłyście się w miejscu, gdzie kosmos naprawdę jest na wyciągniecie ręki. Macie ochotę poleżeć pod Księżycem? Specjalnie dla Was na tę wystawę wykonaliśmy unikatowy – o 4-metrowej średnicy – model Księżyca. Model wykonany został w oparciu o najdokładniejsze obecnie fotografie tego satelity, pochodzące z amerykańskiej sondy Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO).
Dalej będzie jeszcze bardziej nieziemsko! W głównej sali wystawowej, pełniącej funkcję naszego naukowego centrum, czekają na Was niezwykłe eksponaty. Zobaczycie m.in. rakietę sondażową HEXA 2, która wzbija się w niebo na odległość 10 km, ważącą 261 kg pamiątkę po uderzeniu ponad 5000 lat temu żelaznego meteorytu Morasko – meteoryt MEMORSS, czy unikatowe starodruki astronomiczne z XVI i XVII w., w tym jeden z dwunastu zachowanych w Polsce egzemplarzy pierwszego wydania dzieła Mikołaja Kopernika „De revolutionibus orbium coelestium”. Przeżyjecie start rakiety w centrum dowodzenia lotów. Będziecie mogli przyjrzeć się księżycowej misji w symulowanej bazie kosmicznej. Dowiecie się także, czy kolonizacja Marsa to odległa przyszłość.
A to oczywiście tylko wstęp. By móc odkryć całą fascynującą opowieść wystawy „Nie to niebo” wystarczy w wolne popołudnie zaplanować sobie własną kosmiczną misję i odwiedzić nas! Zapewniamy, że będzie warto.
Zapraszamy Was do udziału w jednym z najbardziej inspirujących wydarzeń w Poznaniu.
Wystawa czynna w dniach wt.-niedz. w g. 12-20
TEKST KURATORSKI
„O wiele
lepiej poznawać wszechświat takim, jaki jest, niż trwać w złudzeniach
na jego temat, jakkolwiek satysfakcjonujących i uspokajających”.
Carl
Sagan ‒ amerykański astronom, pisarz i popularyzator nauki
Niebo – to nic innego jak błękitny kolor warstwy atmosfery, ponad którą rozciąga się pustka międzyplanetarna. Zaledwie 100 km ponad powierzchnią Ziemi przebiega umowna granica między ziemską atmosferą a przestrzenią kosmiczną, której obszar wykracza daleko poza naszą wyobraźnię. Coraz mniej jest na świecie miejsc, gdzie widok nocnego nieba pozostaje nienaruszony działalnością człowieka. Jednak gdy uda nam się już znaleźć z dala od świateł miast, możemy nacieszyć oczy projekcją rozgwieżdżonego nieba. To niezwykły spektakl, fascynujący ludzi od zarania dziejów. Mrok nocnego sklepienia niebieskiego, rozświetlonego blaskiem Księżyca i miliardów gwiazd, wciąż pozostaje rzeczywistością tajemniczą, nieprzeniknioną i rozpalającą wyobraźnię.
Gwiazdy widoczne na nieboskłonie to obraz światła podróżującego do nas z dalekich zakątków kosmosu z prędkością 300 tysięcy km/s. Spektakl, który widzimy nad naszymi głowami, to tak naprawdę wydarzenia z odległej przeszłości, które docierają do nas z ogromnym opóźnieniem. Światło z najbliższej w stosunku do naszego Układu Słonecznego gwiazdy (Proxima Centauri) potrzebuje ponad 4 lat by dotrzeć do Ziemi. Oznacza to, że jeśli gwiazda ta w czasie rzeczywistym eksplodowałaby dzisiaj, blask wybuchu zobaczylibyśmy dopiero w 2027 roku. Wydarzenia widoczne na nocnym niebie są więc pomostem łączącym przeszłość, teraźniejszość i przyszłość.
Astronomia i fenomen rozgwieżdżonego nieba stanowią punkt wyjścia do opowieści przedstawionej na wystawie. Ekspozycji, która nie rości sobie prawa do bycia kosmiczną encyklopedią. Chcielibyśmy nią zainspirować Was do odkrywania wszechświata i jego tajemnic, do rozmów, własnych odkryć, poszukiwań, skłonić do zainteresowania naukami przyrodniczymi i ścisłymi. Tak wiele niezwykłych rzeczy związanych z kosmosem znajduje się bowiem w zasięgu podróży – nie statkiem kosmicznym, ale rowerem czy na piechotę.
„Niczego
w życiu nie należy się bać, należy to tylko zrozumieć”.
Maria
Skłodowska-Curie ‒ polsko-francuska uczona zajmująca się fizyką
doświadczalną i chemią fizyczną, podwójna laureatka Nagrody Nobla
z fizyki i chemii
Twórcy
kuratorka • Justyna Olszewska (Instytut Obserwatorium Astronomiczne UAM w Poznaniu)
współpraca ze strony Centrum Kultury ZAMEK • Dominika Karalus • Wojciech Luchowski
aranżacja • Wojciech Luchowski
identyfikacja wizualna • Agata Kulczyk
artyści • Przemysław Jasielski • Arek Nowakowski • Justyna Olszewska • Martyna Pietrzak • Michał Smandek
modele rakiet • Rafał Duch
partnerzy:
• LUNARES Research Station • Politechnika Poznańska • CybAiR • PUT Rocketlab • Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk • Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk • ScopeDome • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu • Instytut Obserwatorium Astronomiczne Wydział Fizyki UAM w Poznaniu • Good Night Collective • Muzeum Ziemi Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM w Poznaniu • Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu • Katedra Nauk Przedklinicznych i Chorób Zakaźnych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach UP w Poznaniu • Pixel Multimedia • Visual Rent
Podziękowania za pomoc i wsparcie dla •
prof. UAM dr. hab. Edwarda Chwieduka • dr. Norberta Delestowicza • prof. UAM dr. hab. Piotra Dybczyńskiego • Małgorzaty Jaskuły • Pawła Jaskuły • prof. UEP dr. hab. Filipa Kaczmarka • prof. UAM dr hab. Agnieszki Kryszczyńskiej • Leszka Orzechowskiego • Jacka Pali • prof. UPP dr hab. Agnieszki Pękali-Safińskiej • Jakuba Tokarka •
dr. inż. Krzysztofa Walasa
autorski audioprzewodnik • NIE TO NIEBO OD UCHA STRONY • interaktywne słuchowisko inspirowane wystawą "Nie to niebo"
scenariusz, reżyseria • Kuba Kapral
udźwiękowienie, muzyka, mix • Hubert Wińczyk
lektorki • Dorota Abbe • Elżbieta Janicka
realizacja nagrań • Michał Wereda
współpraca • Bartosz Wiśniewski • Magdalena Dworak-Mróz
W NAJBLIŻSZYCH DNIACH
Galeria zdjęć
