Centrum Kultury Zamek

„QUEER? QUEER!”: Anouk Herman („Nigdy nie będziesz szło samo”), Olga Górska („Nie wszyscy pójdziemy do raju”), Dorota Kotas („Czerwony młoteczek”)

prowadzenie: Anna Artwich, Małgorzata Tarnowska

Literatura queerowa powstawała na ziemiach polskich od zawsze – o czym możemy się przekonać, czytając poezję sentymentalną, ostatnio na nowo odkrywaną korespondencję Juliusza Słowackiego czy powieści Narcyzy Żmichowskiej – jednak o ile przez lata pozostawała na marginesach literackiej świadomości, współcześnie cieszy się rosnącą widzialnością społeczną. Dotyczy to zwłaszcza literatury tworzonej przez nieheteronormatywne kobiety i osoby niebinarne, których doświadczenie stało się nieodłączną częścią imaginarium literatury queerowej, wcześniej zdominowanego przez perspektywę męską i cispłciową. 

Wychodząc od powyższej obserwacji, wspólnie z gościniami – autorkami ważnych powieści wydanych w latach 20. XXI wieku: Olgą Górską („Nie wszyscy pójdziemy do raju”, 2022), Anouk Herman („Nigdy nie będziesz szło samo”, 2022) i Dorotą Kotas („Czerwony młoteczek”, 2023) – zastanowimy się nad miejscem literatury queerowej, lesbijskiej i niebinarnej we współczesnej polskiej kulturze. Zapytamy zarówno o wspólne problemy, z jakimi muszą się mierzyć jako queerowe pisarki, jak i o możliwości wyrażenia w literaturze mniejszościowego doświadczenia i krzyżowych wykluczeń. Tytułowy queer potraktujemy jako pojemną kategorię, która pozwala nie tylko przezwyciężyć binarne podziały w obszarze płci i seksualności, ale też poszukiwać w rzeczywistości społecznej nieoczywistych powiązań i wyobrażać sobie nowe praktyki solidarności.

Anouk Herman (ona/ono) – poetka, pisarka, badac

zka literatury queer, osoba niebinarna. Autorka tomu poetyckiego „right into pod tramwaj” (nominowanego w 2023 r. do Nagrody Literackiej Gdynia i uhonorowanego Nagrodą Literacką im. Wiesława Kazaneckiego) oraz powieści młodzieżowej „Nigdy nie będziesz szło samo”. Z wykształcenia literaturoznawczyni i osoba od social mediów, z zamiłowania dydaktyczka i kociaro-myszara.

Olga Górska (ur. 1988, radomianka) – z wykształcenia humanistka, z pochodzenia proletariuszka. W dzieciństwie lubiła grać w piłkę (jako napastniczka), oglądać „Króla Lwa” i chodzić do kościoła. W dorosłym życiu lubi spać, oglądać stare filmy i słuchać soulu z lat 60. Laureatka III edycji Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO. Laureatka Nagrody Literackiej Miasta Radomia w kategorii proza. Felietonistka magazynu „Replika” i portalu NGO.pl. Autorka powieści „Nie wszyscy pójdziemy do raju” (2022). W 2023 r. w Teatrze Żeromskiego w Kielcach miała miejsce premiera spektaklu „Nie wszyscy pójdziemy do raju” na podstawie jej powieści, w reżyserii Karoliny Szczypek.

Dorota Kotas (ur. 1994, w Garwolinie) ‒ studiowała filologię polską, animację kultury w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego oraz socjologię stosowaną i antropologię społeczną w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych na UW. Za swoją pierwszą książkę „Pustostany” (2019), otrzymała Nagrodę Literacką Gdynia w kategorii proza, Nagrodę Conrada i nominację do Nagrody im. Witolda Gombrowicza za najlepszy debiut. 

Anna Artwich — literaturoznawczyni, filolożka i doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk o Języku i Literaturze UAM. Publikowała artykuły naukowe m.in. w „Przestrzeniach Teorii” i „Teksturze”. Obecnie przygotowuje rozprawę doktorską poświęconą analizie kobiecej nieheteronormatywności w polskiej literaturze po 1989 r. 

Małgorzata Tarnowska (ona/jej) – doktorantka w Szkole Nauk o Języku i Literaturze UAM. W polu jej zainteresowań znajdują się literatura polska XX i XXI wieku, krytyka literacka, nowoczesne dyskursy o cielesności i studia queerowe. Przygotowuje doktorat na temat cielesności awansu społecznego w prozie okresu PRL-u. Członkini redakcji magazynu LGBTQ+ „Replika”, gdzie publikuje m.in. wywiady z ważnymi postaciami polskiej kultury queerowej i lesbijskiej. Redaktorka naczelna magazynu „LesBiLans” dla queerowych kobiet i osób z doświadczeniem kobiecości.