ZAMEK Culture Centre

Prowadzenie: Joanna Przygońska

Anglia, koniec XIX wieku. Kilku gentlemanów słucha opowieści żeglarza włóczęgi Charliego Marlowa o jego wyprawie do Konga będącego wówczas kolonią belgijską. Opowieść o egzotycznej podróży do placówki przedsiębiorstwa handlującego między innymi kością słoniową „staje się tylko pretekstem. Zostaje przenicowana w mityczną narrację o uniwersalnych znaczeniach. Wędrówka w głąb ciemnej afrykańskiej puszczy staje się wędrówką w głąb ciemnego wnętrza człowieka – pisze Magda Heydel, tłumaczka „Jądra ciemności”.
Stworzone w ciągu zaledwie dwóch miesięcy „Heart of Darkness” zostało opublikowane na łamach „The Blackwood Magazine” na początku 1899 roku. Jego znaczenie rosło powoli, XX-wieczna kariera tekstu Conrada zaczyna się tak naprawdę dzięki T.S. Eliotowi (który wykorzystał zdanie z „Jądra ciemności” jako motto do swojego poematu „Wydrążeni ludzie”). Później przyszły adaptacje radiowe i filmowe z „Czasem apokalipsy” Francisa Forda Coppoli (1979) na czele; kolejne tłumaczenia  (po polsku możemy czytać dzieło Conrada w sześciu powstałych w ostatnich kilkunastu latach przekładach), nowe odczytania (także krytyczne, jak autorstwa Chinui Achebego, dla którego „Heart of Darkness” to „utwór obrzydliwy i obraźliwy, promujący rasizm”)  i interpretacje (np. ekokrytczne https://www.zamekczyta.pl/w-gruncie-rzeki-jadro-ciemnosci-josepha-conrada/)

„Istnieją książki, które po wciągnięciu do kanonu, osiadają w nim i tracą swoją wywrotową siłę. Istnieją też takie, które nawet wpisane na listę >zabytków klasy zero< pozostają groźne. Takie wydaje mi się >Jądro ciemności< – wspaniałe, wieloznaczne, mroczne i skandaliczne arcydzieło” – twierdzi Przemysław Czapliński.
Zapraszamy do rozmowy!

W ramach cyklu „Powitanie z Afryką” towarzyszącego zamkowej wystawie „Kongijczyków portret własny. Malarstwo kongijskie 1960-1990” rozmawiać będziemy także o „Bożej strzale” –  powieści nigeryjskiego pisarza i krytyka Chinui Achebego (listopad) oraz o książce „Kiedyś o tym miejscu napiszę. Wspomnienia” Binyavanga Wainaina z Kenii, autora słynnego tekstu „Jak pisać o Afryce” (grudzień).

---

Okładka książki „Jądro ciemności”. Na białym tle w górnej części grafika – przypominająca kartkę z dziennika (kilkanaście linijek pisanego ręcznie tekstu i rysunek parowca, niżej trzy metalowe ostrza piły). W dolnej części – nazwisko autora i tytuł książki.