Centrum Kultury Zamek

Debata I: Miasto w czasie pandemii. Paneliści: Joanna Erbel, Marek Krajewski, Joanna Kusiak, Jan Mencwel 

Prowadzenie: Joanna B. Bednarek, Przemysław Czapliński

„To wróci. Przeszłość i przyszłość pandemii” jest cyklem debat poświęconych doświadczeniom, które zebraliśmy i zgubiliśmy podczas pandemii koronawirusa. Wiemy, że aktualna epidemia jeszcze nie odeszła, jednak dla potrzeb cyklu musimy założyć, iż refleksja nad teraźniejszością jest niewystarczająca. Dlatego dodajemy do niej dwa pozostałe czasy – przeszłość i przyszłość. Zgodnie z tym przyjmujemy mocną hipotezę podpowiadaną przez epidemiologów i umieszczoną w tytule cyklu: „To wróci”. Wróci, ponieważ koronawirus nie jest osobnym wydarzeniem. W ostatnich trzech dekadach świat nawiedziły: choroba szalonych krów (lata 90), epidemia ptasiej grypy (2003-2006), epidemia SARS (2002-2003), pandemia świńskiej grypy (2009-2010, 2018), epidemia eboli (2009-2010). Łącznie pochłonęły one około miliona ofiar. Pandemia koronawirusa dodaje do tej liczby prawie drugi milion. Pytanie dnia dzisiejszego nie brzmi zatem: „Czy?”, lecz: „Kiedy nadejdzie nowa epidemia?”. Podtrzymywanie dotychczasowych zasad życia ułatwia odpowiedź. Brzmi ona: „Wkrótce”. 

Zgodnie z tymi założeniami planowany cykl debat obejmie spotkania z ludźmi, którzy uważnie przyglądali się rzeczywistości przed nadejściem epidemii i w trakcie jej przebiegu. Będą to przedstawiciele różnych profesji i różnych dziedzin wiedzy – urbaniści, socjologowie, aktywiści, reportażyści, edukatorzy, antropolodzy, kulturoznawcy, ekonomiści, politolodzy, epidemiolodzy. Całość cyklu została podzielona na cztery wyodrębnione tematycznie spotkania: „Miasto w czasie pandemii”, „Demokracja i państwo w czasie pandemii”, „Gospodarka w czasie pandemii”, „Edukacja w czasie pandemii”. Dodatkowym efektem cyklu będzie książka złożona z tekstów napisanych przez uczestników spotkań i przez zaproszonych autorów.

Debata I: Miasto w czasie pandemii

…ale także miasteczko, wieś, dom. Pandemia wywróciła porządek przestrzenny, czyniąc publiczne – niedostępnym; prywatne – zawodowym i publicznym; intymne – wspólnym; wspólne – wyizolowanym. Obnażyła niedostatki i zaniedbania względem wszystkich życiowych przestrzeni. Kiedy na przełomie sierpnia i września poznańskie uczelnie wyższe ogłosiły podsumowanie rekrutacji (liczba kandydatów na jedno miejsce), okazało się, że chętnych do studiowania architektury wnętrz i kierunków urbanistycznych jest niemal dwa razy więcej niż kandydatów na kierunek Inżynieria farmaceutyczna. W roku globalnej pandemii liczby te są symptomatyczne: jakość naszego przyszłego życia młode pokolenie uzależnia raczej od zdolności do projektowania przestrzeni niż zdolności do wytwarzania leków. Z tego względu debata inaugurująca cykl „To wróci” będzie poświęcona miastu jako przestrzeni kumulującej problemy – organizacyjne, logistyczne, komunikacyjne, społeczne.

W kumulacji tej jako pierwsza uwidoczniła się wieloznaczność bezpieczeństwa. Aby mieszkańcy miasta mogli pozostać bezpieczni, ktoś musiał wystawić się na ryzyko zarażenia. Kto chronił tych, którzy chronili nas? A może ochrona zasadnicza, związana z pandemią, była przesadna? Placówki służby zdrowia przestawiły się niemal całkowicie na opiekę związaną z pandemią. Czy miasto pomogło ludziom, którzy w tym czasie chorowali na coś innego? Co z osobami samotnymi, niesamodzielnymi, potrzebującymi stałej pomocy – czy opieka nad nimi nie powinna zostać w większym stopniu włączona w budżet miasta? Widać było także, że pandemia jest stanem dzielącym społeczeństwo ze względu na wykonywane zawody: jedni mogli pracować zdalnie, inni (sprzedawcy w sklepach, pracownicy komunikacji miejskiej, listonosze, kurierzy, służby miejskie, policja) musieli pozostać w przestrzeni wspólnej. Czy wśród tych ludzi wzrosła zachorowalność? A jeśli tak, czy nie należy przygotować się do pandemii, która również i tych ludzi zatrzyma w domach? I wreszcie – placówki kulturalne: teatry, kina, domy kultury, biblioteki. Jako pierwsze zostały zamknięte, jako ostatnie doczekają się otwarcia. Czy można wymyślić takie funkcjonowanie teatru, biblioteki i domu kultury, które uwzględni stan pandemii?

Wszystkie te kwestie należy dodatkowo zlokalizować – czym innym była pandemia w wielkim mieście, czym innym w miasteczku i na wsi. Czy w trakcie pandemii „małe” miało lepiej, czy gorzej? 

A zatem: przestrzeń, bezpieczeństwo, transport, komunikacja, kultura – o tym, w relacji do dużych miast i małych miasteczek, chcemy porozmawiać podczas pierwszej debaty.

Organizatorzy: Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM, Centrum Humanistyki Otwartej UAM, CK ZAMEK

-------- 

Grafika - Plakat cyklu debat „To wróci. Przeszłość i przyszłość pandemii”  Na białym tle rozsypane, częściowo nieostre słowa pisane czarną czcionką różnej wielkości. W górnym, prawym rogu czarno-biały znak cyklu z tytułem, ograniczony od lewej pionową, czarną linią.