Centrum Kultury Zamek

Rozmówcy: Izabela Kowalczyk i Jan Sowa

W piątej debacie z cyklu „Prognozowanie teraźniejszości” udział weźmie Jan Sowa (badacz niezależny) oraz Izabela Kowalczyk (UAP). Punktem wyjścia rozmowy będą wystąpienia gości:

Jan Sowa, „Kres kapitalistycznej nowoczesności”
Główna teza: Jesteśmy w momencie, którego pojawienie się w obrębie kapitalizmu sygnalizował Marks: kapitalistyczne relacje produkcji, jakie były na przestrzeni ostatnich kilku wieków kołem zamachowym modernizacji najpierw Europy, a później innych części świata, wyczerpały swój postępowy potencjał i stały się przeszkodą w dalszym rozwoju. Wiąże się to przede wszystkim ze zmianami materialnymi, a konkretnie techniczno-organizacyjnymi takimi jak rozwój sieci logistyczno-produkcyjnych i automatyzacja produkcji. Sprawia to, że mechanizmy redystrybucji oraz kontroli kapitału, na których opierało się dwudziestowieczne państwo dobrobytu, przestały działać. Nie ma do nich już powrotu. Znajdujemy się w momencie bifurkacji: albo wytworzymy kolektywnie nowe rozwiązania gwarantujące wszystkim udział w bogactwie, jakie produkuje ludzkość albo nadejdą nowe ciemne czasy pełne wojen i przemocy. Alternatywa brzmi więc: socjalizm bądź barbarzyństwo.

Izabela Kowalczyk, „Nowy faszyzm czy państwa otwarte?”
Główna teza: Stoimy przed alternatywą: albo państwa późnokapitalistyczne zaczną się coraz bardziej zamykać, stając się ostojami tradycjonalizmu, nacjonalizmu i ksenofobii, co będzie prowadzić do nowego faszyzmu (niestety szanse spełnienia się tej wizji ‒ ok. 70%); albo radykalnie zmienimy myślenie o polityce, budując strategiczne sojusze, dbając o dobro wspólne i nie uciekając od odpowiedzialności za innych, a także wyzbywając się narodowych fobii i lęków (szanse na powodzenie ‒ ok. 30%, a może większe, biorąc pod uwagę, że pierwsza opcja jest opcją samozagłady).

Jan Sowa – socjolog, psycholog, teoretyk kultury, tłumacz i eseista. Autor wielu publikacji, m.in.: „Sezon w teatrze lalek i inne eseje” (2003), „Frustracja. Młodzi o Nowym Wspaniałym Świecie” (red.; 2003), „Zniewolony umysł 2. Neoliberalizm i jego krytyki” (red; 2007), „Ciesz się, późny wnuku. Kolonializm, globalizacja i demokracja radykalna” (2008), „Edu-factory. Samoorganizacja i opór w fabrykach wiedzy” (red.; 2011), „Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą” (2011), „Inna Rzeczpospolita jest możliwa. Widma przeszłości, wizje przyszłości” (2015). Współautor projektu badawczego „Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu”.

Izabela Kowalczyk – kulturoznawczyni, historyczna i krytyczka sztuki i kultury współczesnej. Autorka wielu publikacji, m.in.: „Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90.” (2002), „Niebezpieczne związki sztuki z ciałem” (2002), „Kobiety, feminizm i media” (red.; 2005), „Matki-Polki, Chłopcy i Cyborgi. Sztuka i feminizm w Polsce” (2010), „Podróż do przeszłości. Interpretacje najnowszej historii w polskiej sztuce krytycznej” (2010), „Mikroutopie codzienności” (2013). Redaguje pismo internetowe „Artmix”, prowadzi blog „Straszna sztuka”. Kuratorka wystaw zbiorowych i indywidualnych, m.in. w Galerii Miejskiej „Arsenał” w Poznaniu, Galerii ON w Poznaniu, CSW Znaki Czasu w Toruniu.