Centrum Kultury Zamek

moderacja: Marcin Jaworski

Spotkanie transmitowane także na Facebooku CK ZAMEK i Zamek Czyta.
Współpraca: Wydawnictwo Czarne

Początki epidemii HIV w Polsce przypominają  thriller: pełne napięcia oczekiwanie na pojawianie się „zarazy”, pierwsze przypadki w drugiej połowie lat osiemdziesiątych, a potem gwałtowny rozwój epidemii i brutalna reakcja społeczeństwa na zakażonych.

Chorobę kojarzono ze środowiskiem homoseksualnych mężczyzn i narkomanów. Dla PRL-owskich władz były to wygodne cele ataku. To sprawa „zgniłego Zachodu”, dotyczy jedynie podejrzanych mniejszości, „nasza ojczyzna jest w zasadzie moralnie czysta” – pisano.

Po przełomie ustrojowym stygmatyzacja nadal obowiązywała, choć tym razem ufundowana na katolickiej normie obyczajowej. W myśl zasady „sami sobie winni” pielęgnowano ideał wstrzemięźliwości, który miał być rozwiązaniem problemu.

To wielowymiarowy reportaż, który opisuje epidemię w historycznym ujęciu, nie stroniąc jednocześnie od głębokiej refleksji nad tym, jak Polska zareagowała na kryzys. Na książkę składają się poruszające opowieści chorych, ich bliskich, relacje lekarzy i osób zaangażowanych w pomoc tym, od których większość się odwróciła. „Ojczyzna moralnie czysta” to wnikliwa analiza zjawiska masowej histerii i uniwersalna opowieść o zbiorowym wyparciu śmiertelnie poważnego problemu. [opis wydawcy]

BARTOSZ ŻURAWIECKI (ur. 1971) – krytyk filmowy, dziennikarz, dramaturg, felietonista, pisarz. Szef działu recenzji i felietonista w miesięczniku „Kino” oraz w dwumiesięczniku LGBT+ „Replika”. Laureat Nagrody im. Krzysztofa Mętraka dla młodych krytyków filmowych oraz nagrody Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej za blog „Czego nie widać”. Autor powieści „Trzech panów w łóżku, nie licząc kota” (2005), „Ja, czyli 66 moich miłości” (2007), „Nieobecni” (2011), „Do Lolelaj. Gejowska utopia” (2017) oraz zbioru sztuk teatralnych „Erotica alla polacca” (2006). W 2019 roku opublikował książkę reportażową „Festiwale wyklęte”, w 2021 ukazał się zbiór wywiadów i felietonów pod jego redakcją „Ludzie, nie ideologia”. Publikował również m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Dwutygodniku”, „Filmie”, „Przekroju”, „Tygodniku Powszechnym”, „Ruchu Muzycznym”, „Newsweeku”.

MARCIN JAWORSKI (ur. 1979) – literaturoznawca, krytyk literacki, prof. UAM w Poznaniu. Autor książek m.in.: „Rewersy nowoczesności. Klasycyzm i romantyzm w poezji oraz krytyce powojennej” (2009), „Po całości… Szkice, punkty” (z K. Hoffmannem i P. Śliwińskim, 2016), „Świat nieliryczny. Studia i szkice o poezji współczesnej” (2018). Kurator Festiwalu Fabuły w Centrum Kultury ZAMEK. W latach 2015–2020 sekretarz Poznańskiej Nagrody Literackiej. Od 2022 roku Przewodniczący Kapituły PNL.

---------------------------------------------------------------------------------------

AUDIODESKRYPCJA ZDJĘCIA
Okładka książki Bartosza Żurawieckiego „Ojczyzna moralnie czysta. Początki HIV w Polsce”. Na okładce fotografia przedstawiająca protest mieszkańców wsi Laski przeciwko ulokowaniu na terenie ich gminy dwóch domów dla dzieci – nosicieli wirusa HIV. Na pierwszym planie – drewniany płot z czarną flagą i wiszącym na nim czarnym transparentem z przekreśloną trupią czaszką, strzykawką i napisem HIV. W tle biegnące dzieci, zabudowania, pojazdy rolnicze, kilka osób, drzewa.